Paradoks Lucasa w napływach kapitału w formie inwestycji bezpośrednich i czynniki odwracające to zjawisko – przykład wybranych gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2000–2019

Nr 1/2023

Paradoks Lucasa w napływach kapitału w formie inwestycji bezpośrednich i czynniki odwracające to zjawisko – przykład wybranych gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2000 – 2019

Lucas Paradox in Capital Inflows in the Form of Foreign Direct Investments and Factors Reversing the Phenomenon – A Case Study of the Selected Central-Eastern Europe Economies from 2000 to 2019

Agata Maria Górniak

Artykuł bada zależność napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do wybranych gospodarek regionu Europy Środkowo-Wschodniej od stopnia rozwoju gospodarczego i zamożności gospodarki przyjmującej inwestycje – innymi słowy, weryfikuje występowanie tzw. paradoksu Lucasa, który jest krytyką neoklasycznych modeli transferu kapitału i pracy. Badanie sprawdza także, jakie zmienne mogą potencjalnie odwrócić zjawisko. W badaniu wykorzystano panelowe modele ekonometryczne z efektami stałymi. Zgodnie z oczekiwaniami potwierdzono występowanie paradoksu w regionie, a żaden z badanych czynników, pomimo ich statystycznej istotności, nie zdołał zmienić wpływu zmiennej PKB per capita na napływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Natomiast włączenie do modeli wszystkich zmiennych spowodowało, że zjawisko paradoksu Lucasa nie występowało (nastąpiła utrata statystycznej istotności zmiennej PKB per capita).

The article examines the relationship between the inflow of foreign direct investments into selected economies in the Central and Eastern European region and the degree of economic development and prosperity of the economy receiving investments – in other words, it verifies the occurrence of the so-called Lucas paradox, which constitutes a critique of neoclassical models of capital and labor transfer. The study also investigates which variables may potentially reverse this phenomenon. The study employed panel econometric models with fixed effects. As expected, the occurrence of the paradox in the region was confirmed, and none of the factors tested, despite their statistical significance, managed to change the impact of the GDP per capita variable on FDI inflows. In contrast, the inclusion of all variables in the models resulted in the loss of statistical significance of the GDP per capita variable.

DOI: https://doi.org/10.60749/2z67-d889

_{SŁOWA KLUCZOWE}	międzynarodowe stosunki gospodarcze, międzynarodowe przepływy kapitału, bezpośrednie inwestycje zagraniczne, paradoks Lucasa
KEYWORDS	international economic relations, international capital flows, foreign direct investment, Lucas paradox
JEL	F20, F21, F23, E22
O AUTORCE	Agata Maria Górniak – doktor w dziedzinie nauk społecznych, dyscyplinie ekonomia i finanse, Akademia Leona Koźmińskiego agatamariagorniak@gmail.com ORCID: 0000-0002-1450-7537

Bibliografia

Akhtaruzzaman, M., Hajzler, C. i Owen, P.D. Does institutional quality resolve the Lucas Paradox? “Applied Economics” 2018, vol. 50, iss. 5, pp. 455–474 [online], https://doi.org/10.1080/00036846.2017.1321840.

Alfaro, L., Kalemli-Ozcan, S. i Volosovych, V. Why Doesn’t Capital Flow from Rich to Poor Countries? An Empirical Investigation. “The Review of Economics and Statistics” 2008, vol. 90, iss. 2, pp. 374–368 [online], https://doi.org/10.1162/rest.90.2.347.

Azemar C. i Desbordes R., Has the Lucas Paradox been fully explained? “Economics Letters” 2013, vol. 121, iss. 2, pp. 183–187 [online], https://doi.org/10.1016/j.econlet.2013.07.025.

Bank Światowy (The World Bank). GDP per capita (constant 2015 US$). 2022a [online], https://databank. worldbank.org/reports.aspx?source=2&series=NY.GDP.PCAP.KD&country= (data ostatniej aktualizacji po- branych danych: 15.02.2022) [03.03.2022].

Bank Światowy (The World Bank). Exports of goods and services (% of GDP). 2022b [online], https://databank. worldbank.org/reports.aspx?source=2&series=NE.EXP.GNFS.ZS&country= (data ostatniej aktualizacji pobra- nych danych: 15.02.2022) [04.03.2022].

Bank Światowy (The World Bank). Trade (% of GDP). 2022c [online], https://databank.worldbank.org/re- ports.aspx?source=2&series=NE.TRD.GNFS.ZS&country= (data ostatniej aktualizacji pobranych danych: 15.02.2022) [04.03.2022].

Bank Światowy (The World Bank). Worldwide Governance Indicators. 2021 [online], https://databank.worldbank. org/source/worldwide-governance-indicators (data ostatniej aktualizacji pobranych danych: 27.09.2021) [06.03.2022].

Del Villar Olano, A., The Lucas Paradox in the Great Recession: Does the type of capital matter? “Economics Bulletin” 2018, vol. 38, iss.2, pp. 1052–1057 [online], http://www.accessecon.com/Pubs/EB/2018/Volume38/ EB-18-V38-I2-P101.pdf [12/10/2023].

Goktan M.G., On the explanation of the Lucas Paradox, “Economics Letters” 2015, vol. 137, pp. 109–113 [online], https://doi.org/10.1016/j.econlet.2015.10.038.

ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy). ILOSTAT – Labor force with advanced education (% of total working-age population with advanced education). W: Bank Światowy (The World Bank). World Development Indicators. Labor force with advanced education (% of total working-age population with advanced education).2022 [online], https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=2&series=SL.TLF.ADVN.ZS&country= (data ostatniej aktualizacji pobranych danych: 15.02.2022) [13.03.2022].

Kaufmann, D. i Kraay, A. Worldwide Governance Indicators. 2020 [online], http://info.worldbank.org/gover- nance/wgi/ [10.04.2022].

Kaya A.I. i de Haan J., Capital flows, EU integration and the global financial crisis: an empirical analysis, “Journal of Applied Economics” 2022, vol. 25, iss.1, pp.1025–1049 [online], https://doi.org/10.1080/15140326.2022.2099726.

Keskinsoy, B. Lucas Paradox in the Short-Run. “SSRN Electronic Journal” 2017a [online], https://dx.doi. org/10.2139/ssrn.2966087.

Keskinsoy, B. Lucas Paradox in The Long-Run. “SSRN Electronic Journal” 2017b [online], https://dx.doi. org/10.2139/ssrn.2966086.

Kinda, T. Increasing Private Capital Flows to Developing Countries: The Role of Physical and Financial Infrastructure in 58 Countries, 1970–2003. “Applied Econometrics and International Development” 2010, vol. 10, iss.2 , pp.57–72 [online], https://www.usc.gal/economet/reviews/aeid1025.pdf [10.04.2022].

Lucas, R.E. Why Doesn’t Capital Flow from Rich to Poor Countries? “The American Economic Review” 1990, vol. 8, iss. 2, pp. 92–96 [online], https://www.jstor.org/stable/2006549 [18.07.2022].

Osina N., Global Governance and Gross Capital Flows Dynamic, “Review of World Economics” 2021, vol.157, pp. 463–493 [online], https://doi.org/10.1007/s10290-020-00404-z.

Reinhardt D. B. S., Ricci L. A. i Tressel T., International Capital Flows and Development: Financial Openness Matter, IMF Working Paper 2010, vol. 2010, iss. 235 [online], https://doi.org/10.5089/9781455209354.001.

UNCTAD (Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju). UNCTADSTAT. Foreign direct investment: Inward and outward flows and stock, annual. 2022a [online], https://unctadstat.unctad.org/wds/ ReportFolders/reportFolders.aspx [03.03.2022].

UNCTAD (Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju). UNCTADSTAT; Productive capacities index, annual, 2000–2018. 2022b [online], https://unctadstat.unctad.org/wds/ReportFolders/reportFolders. aspx [03.03.2022].

van Wijnbergen, S. i Franken, C. Private Capital Flows to Low Income Countries: Country-Specific Effects and the Lucas Paradox. “SSRN Electronic Journal” 2010 [online], https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1537004.